
Ethiek-spel: werk aan een solide ethisch fundament
Overheden staan voor de uitdaging de technische mogelijkheden en wensen uit de maatschappij bij te houden én tegelijkertijd zorgvuldig te handelen. Dat is lastig, want nieuwe technische mogelijkheden brengen vaak complexe dilemma’s met zich mee. Wel of geen camera’s voor de veiligheid in een winkelcentrum bijvoorbeeld? Of wel of geen persoonsgegevens gebruiken voor stadsplanning? Dit soort dilemma’s kun je alleen oplossen als het voor iedereen duidelijk is welke ethische waarden leidend zijn in je organisatie. Door ons ‘Ethiek-spel’ te spelen, ontwikkel je een gezamenlijk afwegingskader hiervoor. Het spel is daarmee een goede basis om daarna onderbouwd en consequent ethisch verantwoorde beslissingen te nemen.
Leerdoelen
Na het spelen van het spel:
- weet je wat het begrip ethiek betekent binnen een gemeentelijke organisatie.
- kun je ethiek beter toepassen in het besluitvormingsproces
- weet je hoe je een Moreel Beraad voert met jouw collega’s
- begrijp je het Waardenmodel en kun je het toepassen
- kunt je het Moreel Beraad vastleggen op het Canvas
- en weet je het Moreel Beraad in te passen binnen jouw organisatie.
Hoe werkt het?
Je speelt het dynamische Ethiek-spel waarbij je ethische afwegingen leert maken. Deze kun je vervolgens in je besluitvormingsproces toepassen. Met jouw team speel je twee spelrondes waarin je ontdekt hoe je een Moreel Beraad uitvoert.
Moreel Beraad
Samen met je medespelers ga je in gesprek en weeg je de voors en tegens van een nieuwe innovatie tegen elkaar af. Vervolgens leg je deze gestructureerd vast zodat je deze kunt gebruiken bij het besluitvormingsproces van nieuwe innovatie die leiden tot ethische discussies.
Spelronde 1
In de 1e ronde maak je kennis met hoe je ethische afwegingen maakt door in Moreel Beraad te gaan over meerdere fictieve gemeentelijk thema’s waarbij je tegen ethische dilemma’s aanloopt.
Spelronde 2
In de 2e ronde voer je een Moreel Beraad over een of meerdere thema’s binnen jouw eigen organisatie.

Game on!
Ben je voor of tegen het thema? Dat bepaalt de dobbelsteen. Iedere speler bereid zich vervolgens voor door te onderbouwen waarom je voor of tegen bent. Dit doe je aan de hand van het Waardenmodel en het Canvas. Het Waardenmodel helpt je om de belangrijkste ethische waarden te achterhalen die van invloed zijn op het vraagstuk.
In Moreel Beraad
Na de voorbereiding ga je in Moreel Beraad. Krijg je van je medespelers de meeste steun? Dan heeft jouw standpunt gewonnen en verdien je een Qudo. Je bent goed op weg om ethische overwegingen te maken.
Resultaat: ethische waarden als uitgangspunt voor je besluitvormingsproces
Vervolgens ga je de door jou geformuleerde ethische waarden gestructureerd vastleggen in het Canvas. Dit helpt je vervolgens om jullie ethische afwegingen te gebruiken in het besluitvormingsproces van een nieuwe digitale innovatie. Wil je na dit spel echt aan de slag met het het bouwen van een ethisch fundament in jouw organisatie? Wij helpen je graag op weg.
Het ethiek Waardenmodel

Het Waardenmodel, gebaseerd op de CODIO-richtlijnen (Code voor Goed Digitaal Openbaar Bestuur) van de Universiteit in Utrecht), helpt je om een helder inzicht te krijgen in belangrijke ethische waarden, hun relatie tot elkaar en de afwegingen waarvoor je kunt komen te staan bij de introductie van nieuwe digitale hulpmiddelen. Voor een solide ethisch fundament is het verder van belang om medewerkers op een praktische manier te trainen in ethische reflectie tijdens het besluitvormingsproces. Ga daarom, met behulp van het waardenmodel, regelmatig met jouw collega’s in moreel beraad.
Ga jij met jouw collega’s in Moreel Beraad?
Wij komen het spel graag met jou en jouw collega’s spelen. Vul voor meer informatie onderstaand formulier in. We nemen snel contact met jou op om samen aan de slag te gaan.
Bekijk al onze workshops
Meer informatie?
Wil jij van gedachten wisselen over hoe je bouwt aan een solide ethisch fundament? Klaas denkt graag met jou mee.