Omgevingswet: ga oefenen nu daarvoor nog tijd is

Gemeenten moeten nog veel regelen voordat volgend jaar 1 juli de Omgevingswet in werking treedt. Het expertteam van het programma Aan de slag met de Omgevingswet merkt dit aan de vragen die ze krijgen. Opvallend is dat lang niet alle gemeenten de ‘oefenomgeving’ nu al optimaal gebruiken om straks veel vaart in de ‘live-omgeving’ te kunnen maken. Voor gemeenten is er dus nog genoeg werk aan de winkel. Hoe ver is jouw organisatie met de implementatie van de Omgevingswet en het DSO? Zorg dat je je op tijd voorbereidt en durf te vragen.

Wat is het expertteam?

Het expertteam van het programma Aan de slag met de Omgevingswet bestaat uit vakspecialisten die de bevoegd gezagen adviseren over de implementatie van de Omgevingswet en het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Ze zijn als buddy gekoppeld aan een of meerdere Regionale Implementatiecoaches Omgevingswet (RIO’s) en ondersteunen hen bij de regiobijeenkomsten met de bevoegd gezagen. Het gaat dan om presentaties over ingewikkelde onderwerpen, beantwoorden van vragen en dergelijke. Namens Quarant is Adrie van Bohemen lid van het expertteam. Hij ondersteunt drie RIO’s en daarmee delen van Overijssel, Gelderland en Noord-Hollland. Daarnaast helpt hij zijn klanten in de rol als consultant of projectleider met de implementatie van de Omgevingswet.

Spreekuur op dinsdagmiddag

Het expertteam houdt ook online bijeenkomsten, dinsdags van 13.00 tot 16.00 uur. Iedere week komen er andere thema’s rond de Omgevingswet aan bod, waarvoor telkens ook andere specialisten worden uitgenodigd. Iedereen die bij een provincie, waterschap, omgevingsdienst, veiligheidsregio of gemeente werkt, kan aan de bijeenkomsten deelnemen. Het is een mooie kans aan de experts vragen te stellen over hoe je moet omgaan met de implementatie van het DSO en over alle andere zaken die bij de Omgevingswet komen kijken.

Altijd antwoord op jouw vraag

De vragen die het expertteam krijgt, gaan veel over het DSO en de aansluiting ervan. Maar ook andere onderwerpen komen aan bod. Hoe maak ik toepasbare regels? Hoe maak ik omgevingsplannen? Welke tools zijn er allemaal? De experts weten veel, dus veel vragen kunnen ze direct beantwoorden. En als ze het niet weten, zorgen ze ervoor dat ze het antwoord boven tafel krijgen via de vele connecties en kennisbank die ze achter de hand hebben. Het uitgangspunt is dat je nooit op de verkeerde deur klopt, als je een vraag over de Omgevingswet stelt aan het expertteam.

Oefenen, overbrengen en archiveren

Hoe divers de onderwerpen ook zijn waarover het expertteam vragen krijgt, drie rode draden zijn er wel aan te wijzen. Veel vragen hebben betrekking op het oefenen op de pre-productieomgeving. Je kunt als gemeente die oefenomgeving vullen en er ervaring opdoen. Werkt dat wat je hebt bedacht ook zoals je het hebt bedacht? De volgende stap is het overzetten van je materiaal uit de oefenomgeving naar de productieomgeving. Ook daar krijgt het expertteam veel vragen over. Daarnaast willen veel mensen weten hoe straks het archiveren gaat werken.

Zinvol oefenen

Doordat de inwerkingtreding van de Omgevingswet is uitgesteld van 1 januari 2022 naar 1 juli 2022 hebben gemeenten meer tijd om te oefenen. We adviseren 1 januari wel als belangrijke datum aan te houden. De vraag die je jezelf als gemeente moet stellen is: wat moeten we op 1 januari klaar hebben om echt zinvol te kunnen oefenen en de productieomgeving te gaan vullen? Dat gaat om techniek, maar zeker ook om je werkprocessen. En het is een veranderkundige vraag: wat moet je binnen je organisatie hebben geregeld, zodat iedereen op tijd kan leren wat de Omgevingswet gaat betekenen voor zijn of haar werk?

Stap voor stap naar de productieomgeving

Door ervaring op te doen binnen de oefenomgeving van het DSO leer je wat werkt en wat niet. Je kunt bijvoorbeeld zien hoe dingen er voor burgers en initiatiefnemers komen uit te zien. Op de oefenomgeving kun je op die manier al veel zaken inrichten, testen en vullen. Helaas kun je daarna niet zomaar alles met één druk op de knop overzetten naar de productieomgeving. Dat gaat voor een deel met je lokale software, maar voor een deel zal dat ook handwerk zijn. Uiteindelijk moet je de productieomgeving op 1 juli 2022 klaar hebben.

Waanzinnig drukke tijden voor gemeenten

Als gemeente heb je dus nog veel te doen voor 1 juli volgend jaar. In een tijd die al waanzinnig druk is. En in een tijd waarin veel gemeenten vacatures lastig gevuld krijgen. Dat maakt het allemaal niet gemakkelijker. Verder wordt er vanuit de landelijke overheid nog steeds aan het DSO gebouwd. En soms valt er nog een stukje even om. Dat is irritant, want als je dan net aan het testen bent, kun je niet verder. Toch kan veel ook wel. Zo kan iedereen het Omgevingsloket al bekijken op: https://dmo.omgevingswet.overheid.nl/home.

Omgevingsplannen en toepasbare regels

Op twee gebieden komen gemeenten naar ons idee echt veel te langzaam in beweging. Dat gaat om het ervaring opdoen met het maken en publiceren op het DSO van omgevingsplannen. En om het maken van toepasbare regels. Een boom kappen heet juridisch misschien ‘het vellen van houtopstand’, maar dat begrijpt niemand. Dat moet je voor burgers dus vertalen naar een taalniveau dat ze wel begrijpen. Om alle aanvraagformulieren en vergunningchecks aan dat niveau aan te passen is veel werk. Helemaal als je er goedwerkende vragenbomen van wilt maken.

Jouw portaal voor burgers

Om medewerkers bij gemeenten meer te laten beseffen dat het Omgevingsloket straks echt hun portaal naar de burgers is, gaat het expertteam het komende halfjaar meer demo’s geven. Ook daarvan is het de bedoeling dat bijvoorbeeld een vergunningverlener of KCC-medewerker begrijpt wat er met de Omgevingswet verandert voor zijn of haar werk. En welke gevolgen hun beslissingen en hun manier om dingen op een bepaalde manier te regelen of op te schrijven, hebben voor het contact met de burger. Want soms krijg je antwoorden op je bureau die misschien raar lijken, totdat je zelf eens kijkt welke vragen de burger eigenlijk moet beantwoorden.

Kennis brengen en halen

Het werk van Adrie van Bohemen voor het expertteam past perfect bij de visie en missie van Quarant. We helpen lokale overheden hun dienstverlening te verbeteren. Daarvoor dragen we onze kennis over. En we leren zelf ook graag continu bij. In het expertteam zitten we voor de Omgevingswet dicht bij de bron waar alles wordt bedacht. Het is een ideale mix van kennis brengen en halen dus.

Meer informatie?

De online bijeenkomsten met de experts zijn iedere dinsdagmiddag van 13.00 – 16.00 uur. Ieder uur komt er een ander thema aan bod. Op de website van het programma Aan de slag met de Omgevingswet staat de agenda voor de komende bijeenkomsten. Vooraf aanmelden is niet nodig, je kunt deelnemen via Teams.
Informatie over de ondersteuning van Quarant aan gemeenten bij de aansluiting op het DSO, het maken van toepasbare regels en het aanpassen van werkprocessen vind je op: Doorpakken met de Omgevingswet! Of denk je dat je tijd genoeg hebt?