Digitale Transformatie: waardecreatie door veranderkracht
In de blogserie Informatiebeleidsplan: trends en ontwikkelingen om rekening mee te houden gaan we dieper in op hoe technische, landelijke en maatschappelijke ontwikkelingen voor grote veranderingen blijven zorgen. Tegen welke kansen en uitdagingen lopen gemeenten aan bij deze ontwikkelingen? Dit keer gaan we dieper in op de digitale transformatie. Het uiteindelijke doel daarvan is het creëren van meerwaarde voor klanten en inwoners. Dat vraagt om leiderschap dat veranderingen mogelijk maakt. Hoe doe je dat?
Niet uitvinden, maar slim gebruiken
De technologische ontwikkelingen gaan snel. Soms lijkt het wel alsof voor elk probleem al een oplossing is bedacht, alleen in een andere context. Dat sluit mooi aan bij wat innovatie volgens ons is: niet zozeer steeds weer nieuwe uitvindingen doen, maar bestaande technologieën toepassen in een nieuwe context. Ook de digitale transformatie van gemeenten sluit daarop aan. De technische, digitale mogelijkheden zijn al talrijk, de komende jaren gaat het voor gemeenten erom die mogelijkheden creatief in te zetten om waardevolle producten en diensten voor burgers of de eigen organisatie te creëren.
Digitaal + transformatie
De term ‘digitale transformatie’ bestaat uit twee woorden: digitaal en transformatie. Digitaal wil zeggen dat gegevens of procedures door elektronische apparaten zoals computers zijn te gebruiken. Transformatie is van iets iets nieuws maken. Denk aan het verpoppen van een rups tot een vlinder. Het is een onomkeerbare verandering, waarbij het erom gaat dat je de digitale technologieën gebruikt om nieuwe vormen van waarde-creatie tot stand te brengen.
“Digitale transformatie is het proces van organisaties (en van de mensen in deze organisaties) om de kansen, verwachtingen en mogelijkheden van de toenemende digitalisering in te zetten om de stap te maken naar een digitaal georiënteerde en wendbare organisatie (herschepping). Waarbij de klant centraal staat gedurende de gehele klantreis. En waarbij de organisatie een (duurzame) bijdrage levert aan mens en maatschappij.”
Pas op voor digitale bureaucratie
Belangrijk is dat je door alleen je gegevens en processen te digitaliseren nog geen transformatie tot stand hebt gebracht. Eigenlijk geef je daarmee alleen maar een nieuw, digitaal gezicht aan de al bestaande bureaucratie. Door bijvoorbeeld een invulformulier digitaal te maken, verandert er weinig aan je dienstverlening. Wat de burger eerst met pen deed, doet hij nu op de pc. En waar je dossiers eerst van bureau naar bureau verplaatste, zend je ze nu van inbox naar inbox.
Betere dienstverlening en beslissingen
De transformatie ontstaat pas als je op het digitale formulier veel gegevens voor de burger al automatisch invult. Als hij of zij door vragenbomen alleen die vragen hoeft te beantwoorden die relevant zijn. En als je de gegevens in je eigen processen slimmer gebruikt, waardoor de burger bijvoorbeeld sneller en gerichter antwoord krijgt op zijn of haar vragen. Een ander voorbeeld is je digitale gegevens gebruiken om meer datagedreven te gaan werken. Je transformeert dan van een organisatie die beslissingen neemt op basis van traditie of onderbuikgevoel naar een organisatie die werkt op basis van actuele cijfers.
Kies voor het creëren van waarde
Digitale transformatie is daarmee dan ook niet een kwestie van zoveel mogelijk nieuwe applicaties aanschaffen. Technologie speelt weliswaar een belangrijke rol bij de digitale transformatie, maar het gaat erom dat je de technische mogelijkheden die tot je beschikking staan, gebruikt om waarde voor de klant, de inwoners te creëren.
Meer weten over de digitale transformatie en het creëren van waarde? Lees de blog: Stop de digitale bureaucratie, start de digitale transformatie.
Veranderkracht en sterk leiderschap
Twee belangrijke organisatiefactoren om succesvol te kunnen transformeren zijn de digitale vaardigheden van alle medewerkers en het vooropstellen van doelmatigheid in plaats van rechtmatigheid. Hiervoor is veranderkracht en sterk leiderschap nodig. Dat laatste is best een opgave. Leidinggeven in een tijd waarin alles continu en in een hoog tempo in beweging is, vraagt heel veel van het management: nieuwe inzichten, onbevreesdheid, maar vooral ook visie en voorbeeldgedrag.
Tweehandige leiders
Moderne leiders creëren een veilige werkomgeving waar rust en vrijheid afgewisseld worden met accelereren en presteren op complexe dossiers. Het is een hele kunst om de grote dinosaurus die een gemeentelijke organisatie vaak is, soepel en zonder onderbrekingen te laten doorlopen en tegelijkertijd tussentijds een dansje te doen, een sprintje opzij te maken of een andere route te bewandelen. Dit vraagt om een soort tweehandigheid (Ambidexteriteit) van de organisatie. En ook van de leiders die de tegenstrijdige bewegingsmodi beide in goede banen moeten leiden.
Jezelf lenig houden
De wijsheid en vaardigheden om ambidexteriteit toe te passen leer je niet zomaar. Het vraagt om inzicht in hoe je je organisatie en jezelf lenig houdt. Hoe je transitievraagstukken het beste kunt aanpakken. Hoe je visie, missie en publieke waarden koppelt aan meetbare progressie en concrete activiteiten. En hoe je daarvoor de ontwikkeling van digitale vaardigheden stimuleert. Dit alles om te komen tot een op maat gesneden stappenplan voor digitalisering, procesontwerp en uiteindelijk waardecreatie in je dienstverlening.
Samenwerken en kennis delen
In een wereld waarin in korte tijd heel veel verandert, kun je niet alles zelf bijhouden. Samenwerken en kennis delen zijn dan ook enorm belangrijk om van de digitale transformatie van je organisatie een succes te maken. Je kunt niet meer voor iedere techniek alle kennis daaromheen zelf in huis halen. En als je met bepaalde technieken aan de slag wil, is het zonde als je opnieuw het wiel gaat uitvinden. Bovendien heb je burgers, partners en andere partijen nodig om te bepalen welke inspanningen waarde toevoegen. Om al deze redenen is samenwerken met al deze partijen belangrijker dan ooit. Doe dit wel vanuit je eigen kracht en zorg dat je de regie in handen houdt.
Meer informatie over de digitale transformatie en waarde-creatie?
dennis.vandervalk@quarant.nlWil je meer weten over hoe je met de digitale transformatie waarde kunt creëren? Of wil je vrijblijvend van gedachten wisselen over hoe je de digitale transformatie van jouw organisatie een stapje verder kunt brengen? Neem dan contact op met Dennis van der Valk: dennis.vandervalk@quarant.nl of 06 225 481 01.
Wij delen kennis, tips en adviezen. Blijf op de hoogte.
Meld je aan voor de nieuwsbrief.
Of volg ons op LinkedIn.
