Common Ground en low-code no-code platformen: innovatie door wildgroei?
Common Ground is een beweging die tot doel heeft de innovatie in de gemeentelijke informatievoorziening te bevorderen. Het aanbrengen van een scheiding tussen data en applicaties is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Maar waarom is dat eigenlijk belangrijk? Hoe gaat dit voor meer innovatie zorgen? En welke voordelen gaat in dat verband de opkomst van low-code no-code platformen bieden?
Van silo’s naar lagen
Op dit moment bestaat het applicatielandschap bij gemeenten voornamelijk uit silo’s: elke applicatie heeft zijn eigen gebruikersinterface, zijn eigen proceslogica en zijn eigen database waarin alles wordt vastgelegd. Alles binnen zo’n silo is onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Verbindingen tussen de silo’s zijn complex, zowel technisch als organisatorisch. Daardoor worden er nauwelijks gegevens uitgewisseld tussen applicaties. Dat heeft tot gevolg dat bijvoorbeeld persoonsgegevens veelvuldig gekopieerd worden. En wil je van applicatieleverancier wisselen (omdat de interface oubollig is of omdat de processen niet naar wens zijn ingeregeld), dan blijkt ineens dat het meenemen van de data een heidens karwei is. Dit omdat elke leverancier de gegevens nét even anders opslaat.
Het 5-lagen model
Daar wil Common Ground met het 5-lagen model wat aan veranderen. Door silo’s op te breken in verschillende lagen, ontstaat er een infrastructuur waarmee de data en de applicatie niet meer vast aan elkaar verbonden zijn.
(Bron afbeelding: https://commonground.nl/file/download/54477304/1578657912.jpg)
De onderste lagen, met daarin de data zelf en de toegang tot de data, zijn de lagen waar de gemeenten (met elkaar) de regie voeren. Gemeenten bepalen hoe gegevens worden opgeslagen en wie daar bij mogen. De applicaties in de bovenste laag kunnen gebruikmaken van die data.
Voordelen van Common Ground-proof applicaties
Met het lostrekken van data van de applicaties wordt ‘enkelvoudige opslag, meervoudig gebruik’ van data mogelijk: meerdere applicaties kunnen dan gebruikmaken van dezelfde (bijvoorbeeld zaak-)gegevens. Dit levert een aantal voordelen op, waaronder:
- Minder ontwikkelkosten
Applicatieontwikkelaars hoeven geen tijd meer te steken in het ontwikkelen van een data-laag waarin gegevens logisch en veilig moeten worden opgeslagen en ook nog eens supersnel opgehaald moeten kunnen worden. - Minder beheerkosten
Een Common Ground-proof applicatie hoeft zelf bijna geen data op te slaan, wat scheelt in opslagruimte en dus kosten. - Minder kosten bij vervanging
Wanneer je van leverancier/applicatie wisselt, hoef je je geen zorgen meer te maken over een exit-plan en de enorme kosten van een datamigratie. Die data blijft gewoon staan en kan weer gebruikt worden door de volgende applicatie.
De komst van low-code no-code platformen
De mogelijkheid data voor meerdere applicaties te gebruiken, is extra interessant nu we tegelijkertijd een opkomst van low-code no-code platformen zien. Deze platformen maken het mogelijk om relatief eenvoudig applicaties te ontwikkelen, via een intuïtieve interface en zonder (of met een beperkte) kennis van programmeren en databasebeheer. Dit leidt tot een nieuwe groep van ontwikkelaars: de zogenaamde citizen developers. Kort door de bocht: mensen die voorheen zeer uitgebreide Excelsheets voor zichzelf in elkaar knutselden, krijgen met zo’n platform de mogelijkheid echte applicaties voor de afdeling te maken. Zonder dat er een ontwikkelteam voor nodig is.
Applicaties in plaats van Excelsheets
Een eindgebruiker die gemakkelijk en snel een applicatie voor zijn team of afdeling bouwt, zorgt voor meer innovatie. Bijvoorbeeld omdat je meer logische processen en functionaliteiten kunt inbouwen in zo’n applicatie dan in bijvoorbeeld Excel of Access. Daarbij hebben deze zelfgebouwde applicaties een veel gebruiksvriendelijker interface dan veel van de ingewikkelde Excelsheets die we nu soms voorbij zien komen. Maar het belangrijkste voordeel van een Common Ground-proof applicatie ten opzichte van Excel of Access, is dat de data veilig in de bron blijft. Geen rondzwervende bestanden meer, wel authenticatie van de gebruikers voor ze bij de gegevens kunnen. Je kunt deze applicaties ook gemakkelijker via de cloud aanbieden en beveiligen.
Van waterval naar continuous delivery
Als we de mogelijkheden van low-code no-code platformen vergelijken met de traditionele softwareontwikkeling, komt (door de combinatie met Common Ground) de nadruk veel meer te liggen op het ‘wat’ van een applicatie. Een groot deel van het ‘hoe’ is namelijk al geregeld. Hiermee kan ook de tijd tussen het uiten van de gebruikerswens en de realisatie ervan teruggebracht worden naar uren in plaats van weken. Het maakt de stap naar continuous delivery mogelijk. Dit is weer een stap verder dan de Agile-ontwikkelmethoden als SCRUM die momenteel op veel pekken de oude watervalprojecten vervangen.
Is wildgroei een risico of een kans?
Als low-code no-code platformen ingeburgerd raken, zullen steeds meer eindgebruikers in de organisatie handige apps voor hun team of afdeling maken. Die wildgroei is geen enkel probleem als je de data gescheiden houdt van de applicatie, wat dus één van de belangrijkste uitgangspunten van Common Ground is.
De beheerlasten van de gemeentelijke ICT liggen in de onderste lagen. De combinatie van de gelaagde architectuur en een eenvoudig te gebruiken low-code no-code platform maken dat de bovenste laag niet of nauwelijks beheerd hoeft te worden. Dat regelen de eindgebruikers zelf.
Wegwerpsoftware met low-code no-code platformen?
De low-code no-code platformen zijn erg geschikt voor de snelle ontwikkeling van idee naar praktische tool. Wanneer zo’n applicatie (die gebouwd is volgens de principes van Common Ground) geen toegevoegde waarde meer heeft voor de organisatie, dan gooi je de applicatie gewoon weg. Wegwerpsoftware dus. Is dat niet jammer van alle tijd en geld die in de applicatie is gestoken? Dat valt mee. Want juist op een low-code no-code platform zijn de ontwikkelkosten beperkt.
Meer voordelen door Common Ground
Uiteraard heeft Common Ground meer voordelen dan dat het goed past bij low-code no-code platformen. De beweging draagt bijvoorbeeld ook bij aan datagedreven werken, een integraal klantbeeld voor het KCC en je omni-channel strategie. Al met al genoeg voordelen voor een gemeente om aan te haken bij de Common Ground beweging.
Common Ground: de voordelen, valkuilen en kansen
De stappen naar Common Ground
Er komt wel nogal wat kijken om de silo’s om te turnen naar het 5-lagen model. Je moet onder andere nadenken over de architectuur, de beveiliging, het beheer, het leveranciersmanagement en natuurlijk de technische aspecten. Waar te beginnen? Helaas is er geen one-size-fits-all oplossing die voor alle gemeenten te gebruiken is. Elke gemeente zal voor zichzelf een strategie moeten opstellen.
Meer informatie?
Laurens beantwoordt graag jouw vraag en denkt met je mee. Of laat een bericht achter in de chat.
