Zeven bouwstenen voor een datagedreven organisatie – deel 5

In de blog Kies voor een Agile-aanpak, de vierde uit de serie over de zeven bouwstenen voor een datagedreven organisatie, schetsten we een aanpak voor data-initiatieven. In deze blog leest u over de vijfde bouwsteen: bied ruimte voor experimenten.

Bouwsteen 5: bied ruimte voor experimenten

Data-analyse kent twee mogelijke beginpunten: een vraag vanuit de vakafdeling of een bak data. Logischerwijs vormt een vraag vanuit de vakafdeling meestal het startpunt voor een experiment. Data-analyse is immers slechts een methode. Hoe kunt u anders de tijd en middelen hiervoor verantwoorden? De geschiedenis leert ons echter dat veel belangrijke uitvindingen per toeval zijn gedaan. Dit fenomeen noemen we serendipiteit.

Serendipiteit: profiteer van het onverwachtse

Post-it is een goed voorbeeld van een product dat per toeval is ontstaan. Dr. Spence Silver wilde een zeer sterke kleefstof maken. Dat liep uit op een fiasco. De stof die hij had gemaakt bleek echter precies kleverig genoeg om papier ergens op te kunnen plakken en ook weer los te kunnen maken. De rest is geschiedenis. Dit voorbeeld illustreert dat om echt innovatief te zijn, het verstandig is dat uw organisatie ook experimenten uitvoert die beginnen met een bak aan data.

Benader het niet te traditioneel top-down

Onderzoeksafdelingen binnen gemeenten werken vaak nog traditioneel: bij de directie of het MT worden strategische vragen opgehaald. Vervolgens wordt er een model opgesteld waarin alle beschikbare gegevens en data passen. Hiermee gaat de afdeling dan aan de slag. Dit is een tijdrovende opzet. Zozeer zelfs dat de uitkomsten als ze er eenmaal zijn, vaak al (geheel of voor een groot deel) achterhaald zijn. Daarom is ons advies niet te veel van tevoren te definiëren.

Focus op de werkvloer

Daarnaast blijken strategische vragen vanuit de top vaak te abstract om op de werkvloer van nut te zijn. Daarom is het beter om samen met mensen op de werkvloer te kijken waar een datateam snel toegevoegde waarde kan leveren. Verbind daarvoor mensen uit de organisatie met elkaar. Vraag aan medewerkers of zij iets met data doen of zouden kunnen doen. Voorkom dat het datateam blijft steken in het databases leegtrekken en ‘je hoort nog wel eens van ons’.

Durf kathedralen te bouwen

Waarom bouwen we geen kathedralen meer? Deze vraag hoorde ik Daan Quakernaat (beroepsspreker) ooit eens stellen. Dat komt volgens hem omdat we in de Middeleeuwen niet met business cases en Prince2-achtige methoden werkten! Anders was het nooit geaccepteerd dat tussentijds het ontwerp zo vaak veranderde, delen instortte en weer opnieuw gebouwd werden en de bouwtijd uitliep met decennia. En over het budget spreken we dan nog niet eens.

Geef het datateam ruimte

Dankzij het ontbreken van de ‘terreur van de business case’ kunnen we nu genieten van historische bouwwerken. Wij zien een parallel met data-trajecten. Bied het team ruimte en stel vooraf geen harde (op business cases gebaseerde) taken. Durf te vertrouwen op de deskundigheid van de teamleden.

Volgende keer bouwsteen 6 ‘Creëer bestuurlijk draagvlak’.

+++

Zeven bouwstenen voor een datagedreven organisatie

Dit is de vijfde blog in een serie over zeven bouwstenen voor een datagedreven organisatie. Deze zeven bouwstenen zijn:

Wij delen kennis, tips en adviezen. Blijf op de hoogte.
Meld u aan voor de nieuwsbrief.

Of volg ons op LinkedIn.