Participatieve sensortechnologie: van data naar beleid
Veel gemeenten zijn bezig de mogelijkheden van sensortechnologie te ontdekken. Denk bijvoorbeeld aan verkeerstellingen of het meten van het geluidsniveau. Je kunt als gemeente zelf sensoren op objecten plaatsen. Je kunt ook samenwerken met burgers en bedrijven. In deze blog een aantal voorbeelden van deze participatieve vorm van het inzetten van sensortechnologie.
Wat is sensortechnologie?
Het principe achter sensortechnologie is simpel. Je rust een object uit met een sensor. Die meet bijvoorbeeld de temperatuur, het geluidsniveau of de luchtkwaliteit. De data die dit oplevert, maakt het mogelijk (sneller) te reageren als de situatie in de openbare ruimte daarom vraagt. En voor de langere termijn kun je op basis van de verzamelde gegevens nieuw beleid formuleren. Hiermee neem je dus beslissingen op basis van data in plaats van je onderbuikgevoel.
Voorbeelden van sensortechnologie
Er zijn legio voorbeelden van simpele toepassingen van sensortechnologie die je als gemeente morgen al kunt inzetten. Bijvoorbeeld een sensor op een afvalbak die je vertelt of deze vol zit en geleegd moet worden. Hiermee zie je op den duur misschien ook een patroon waarmee je in je planning rekening kunt houden. Een ander voorbeeld is een sensor op een lantaarnpaal die de hoeveelheid fijnstof meet. De data die dit oplevert, helpt je betere besluiten te nemen over de inrichting van de leefomgeving. Voor ieder object in de openbare ruimte kun je wel een toepassing bedenken van een sensor die data verzamelt en daarmee jou helpt betere besluiten te nemen.
Participatief: samen met burgers en bedrijven
Gemeenten betrekken steeds vaker ook inwoners en ondernemers bij het verzamelen en delen van data. Hieronder een aantal voorbeelden van deze participatieve vorm van het inzetten van sensortechnologie.
‘SensHagen’ gemeente Zwolle
In Stadshagen, een woonwijk in Zwolle, meten burgers de luchtkwaliteit, neerslag, verdamping, temperatuur en wind. Het project valt onder de hoede van Klimaat Actief Zwolle. En naast de gemeente doen onder andere het RIVM, de Universiteit Twente en het KNMI mee. De instellingen denken mee over sensoren die gebruikt kunnen worden. De centrale vraag is: wat is er voor nodig om met kwalitatief hoogwaardige sensoren betrouwbare metingen uit te voeren?
Motivatie voor burgers om mee te doen
Burgers doen om verschillende redenen mee. Sommige mensen vinden het interessant te weten wat de luchtkwaliteit is in de buurt van de eigen woning. En wat het effect van vergroening daarop is. Andere mensen vinden het leuk om zelf de wind, verdamping en temperatuur vast te stellen.
‘Snuffelfiets’ gemeente Barneveld
Vorig jaar reden er in Barneveld snuffelfietsen rond. Dat zijn fietsen met een kastje erop dat luchtmetingen doet. Veertig inwoners kregen van de gemeente zo’n kastje. Naast de
(open) data over fijnstofconcentraties, brachten deze vrijwilligers ook veelgebruikte fietsroutes in kaart. En ze registreerden de kwaliteit van het wegdek.
Bewustzijn en betrokkenheid vergroten
De kastjes zijn beschikbaar gesteld vanuit de provincie Gelderland en regio FoodValley. Dit na een eerder succesvol soortgelijk project in de Provincie Utrecht. Met het project willen de provincie, de gemeente en andere deelnemende partijen de betrokkenheid van inwoners bij hun eigen leefomgeving vergroten. En ze meer bewust maken van het belang van een goede luchtkwaliteit.
‘Centrumpassanten’ gemeente Nijmegen
In het centrum van Nijmegen wordt op 20 plaatsen, 24 uur per dag, 7 dagen in de week, gemeten hoeveel mensen en voertuigen er voorbij komen. De gemeente gebruikt deze data om het centrum aan te passen aan de wensen van bezoekers, ondernemers en bewoners. En om het effect te meten op bewegingen na het aanpassen van een straat of plein. De data geven ondernemers bovendien meer inzicht in drukke momenten, waardoor ze er beter op kunnen inspelen. De metingen zijn een samenwerking van de gemeente Nijmegen en de stichting Huis voor de Binnenstad.
Aan de slag, maar met oog voor privacy!
We kunnen ons voorstellen dat deze voorbeelden je inspireren zelf ook aan de slag te gaan met sensortechnologie. Het is wel belangrijk de privacy van de deelnemers en andere burgers goed te waarborgen. Volg hierbij het principe van Privacy by Design. Maak de metingen anoniem, zoals de gemeente Nijmegen ook heeft gedaan: de sensoren in het stadscentrum meten alleen dát er iemand voorbijkomt, niet wie. Ze werken niet met wifi-gegevens en meten niets van de telefoons van voorbijgangers. Het is dus niet mogelijk om er mensen mee te volgen door te stad.
Voorbeelden sensortechnologie bij gemeenten
Meer informatie?
Klaas beantwoordt graag jouw vraag en denkt met je mee over een meer datagedreven organisatie? Samen kijk je of daarvoor de juiste randvoorwaarden binnen je organisatie al op orde zijn.
