Implementatie digitale toegankelijkheid: kies voor een structurele aanpak!

Overheidsorganisaties hebben de wettelijke plicht hun digitale dienstverlening ook voor mensen met een beperking toegankelijk te maken. Margot de Lange, programmaleider dienstverlening bij de gemeente Barneveld, vertelt hoe zij digitale toegankelijkheid borgen in de organisatie door te kiezen voor een structurele aanpak in plaats van een tijdelijk project.

Een beperking en digitale toegankelijkheid

Voor ongeveer een kwart van de Nederlanders is het vanwege een beperking soms lastig digitale middelen te gebruiken. In het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid staan de regels waaraan websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties moeten voldoen om te zorgen dat deze voor alle burgers toegankelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan teksten die iedereen kan begrijpen, de mogelijkheid teksten te laten voorlezen, tekstalternatieven voor video’s en afbeeldingen en de mogelijkheid door een webpagina te navigeren zonder een muis te gebruiken. Een volledige lijst van richtlijnen staat in de EN 301 549.

Iedereen moet mee kunnen doen

Margot de Lange, programmaleider dienstverlening van de gemeente Barneveld, onderstreept het belang van een goede toegankelijkheid van de digitale kanalen van de gemeente: “We willen dat iedereen mee kan doen in onze maatschappij en willen niemand buitensluiten. In de fysieke wereld zorgen we dat onze gebouwen daarop aangepast zijn. Dat moeten we ook in de digitale wereld regelen. Zeker nu steeds meer informatie en dienstverlening digitaal wordt. Digitale toegankelijkheid is dan een randvoorwaarde.”

Van project naar structurele aanpak

In eerste instantie koos Barneveld ervoor de digitale toegankelijkheid te verbeteren via een projectmatige aanpak. Maar die aanpak is inmiddels ingeruild voor een structurelere aanpak. Een verschuiving die past bij de ideeën van het ministerie van BZK over dit onderwerp. Margot: “Als overheid willen we mensen in staat stellen meer zelf of samen te doen. Dat lukt alleen als onze digitale informatiebronnen en dienstverlening voor iedereen eenvoudig en gemakkelijk te gebruiken zijn. Zijn er plekken waar dit nu nog onvoldoende het geval is? Dan moeten we dat verbeteren. Daar is meer voor nodig dan wat richtlijnen afvinken. We moeten ons er verantwoordelijk voor voelen en ‘in control’ komen.”

Kernteam digitale toegankelijkheid

Barneveld heeft ervoor gekozen een kernteam op te richten. Dit team gaat de aandacht voor digitale toegankelijkheid borgen in de organisatie. Margot: “Voorheen werd de verantwoordelijkheid voor digitale toegankelijkheid vaak bij het webteam of communicatie neergelegd. Maar het is een verantwoordelijkheid voor de hele organisatie. Daarom hebben we een kernteam opgericht bestaande uit mensen van allerlei disciplines. Denk aan inkoop, informatie, communicatie en dergelijke. Het team valt onder de verantwoordelijkheid van de bestuurder of manager die het mandaat voor de toegankelijkheidsverklaring krijgt.”

Kennis samengebracht

In dit kernteam worden verschillende disciplines die met toegankelijkheid te maken krijgen samengebracht en wordt de kennis over digitale toegankelijkheid uitgebouwd. Het maakt de aandacht ervoor minder versnipperd. Margot: “Vanuit dit team gaan de leden hun collega’s instrueren waar ze op moeten letten. Zodat het bij alle projecten, beslissingen, inkopen en dergelijke direct meegenomen wordt, net zoals dat met privacy nu al gebeurt. Verder gaat het kernteam het beleidsvoorstel maken waarin we de keuzes van onze gemeente ten opzichte van digitale toegankelijkheid nog eens duidelijk opschrijven.”

Keuzes en prioriteiten

Een van de keuzes die gemeenten moeten maken, is welke digitale diensten ze als eerste aan de richtlijnen gaan aanpassen. Margot: “Bij alles wat we nieuw aanschaffen of waarvan we het contract verlengen, zijn de richtlijnen voor digitale toegankelijkheid voortaan een niet-onderhandelbare eis. Maar voor de rest moeten we prioriteiten stellen: de meest bevraagde informatiekanalen en gebruikte diensten passen we het eerst aan. Informatie op weinig gebruikte websites kunnen we wellicht op onze centrale website onderbrengen. En vervangen we een systeem binnen twee jaar? Dan lossen we bijvoorbeeld wel de belangrijkste knelpunten op, maar gaan we misschien niet meer aan alle vijftig richtlijnen voldoen. We willen de meeste energie steken in die zaken waar onze inwoners het meeste baat bij hebben.”

Functionaris digitale toegankelijkheid

Om de kennis over digitale toegankelijkheid verder op te bouwen, belegt Barneveld een aantal taken en verantwoordelijkheden ten aanzien van digitale toegankelijkheid bij één deskundige. Margot: “We denken dat het helpt als we één persoon het aanspreekpunt maken voor dit onderwerp. Vanuit die rol wordt hij of zij een interne gesprekspartner die collega’s helpt digitale toegankelijkheid te bespreken met leveranciers, bijvoorbeeld door aan te sluiten bij overleggen over nieuwe initiatieven. Hij of zij is ook de aanjager van het kernteam. Verder gaat deze persoon ervoor zorgen dat er een feedbackmogelijkheid komt over digitale toegankelijkheid en hij of zij zet de acties die daaruit voorkomen uit in de organisatie.”

Proces in ontwikkeling

Margot benadrukt nog eens dat de aandacht voor digitale toegankelijkheid niet nieuw is: “Uiteraard hadden we er voorheen ook aandacht voor, maar die was veel meer versnipperd. Met het kernteam, de aanpak van bestaande kanalen en diensten en de functionaris digitale toegankelijkheid willen we digitale toegankelijkheid op een structurele manier borgen. Blijkt over een half jaar of jaar dat dit niet voldoende werkt, dan passen we de aanpak aan. Het doel blijft ervoor zorgen dat iedereen gebruik kan maken van onze websites, apps en webbased diensten.”

Meer informatie?

Wilt u meer weten over digitale toegankelijkheid en hoe u dit op een structurele manier kunt borgen in de organisatie? Neem dan contact op met René Wanders rene.wanders@quarant.nl, 06 336 309 34.

Wij delen kennis, tips en adviezen. Blijf op de hoogte.
Meld u aan voor de nieuwsbrief.

Of volg ons op LinkedIn.