Exponentiële groei informatiegebruik

We zitten midden in de vierde industriële revolutie: na de uitvinding van de stoommachine, de verbrandingsmotor en de microprocessor brengt nu de informatisering een nieuwe golf (disruptieve) ontwikkelingen in de maatschappij teweeg. De ontwikkelingen rond informatiegebruik en technologie verlopen exponentieel. Dit exponentiële karakter vloeit voort uit de combinatie van vier krachten:

1. Social: informatie en kennis worden steeds meer gedeeld via sociale netwerken.
2. Mobile: voor communicatie, inkopen en werken worden steeds vaker mobiele apparaten gebruikt.
3. Analytics: informatie wordt geanalyseerd om van te leren en om nieuwe ontwikkelingen te starten.
4. Cloud: steeds grotere datasets en flexibel om kunnen gaan met programma’s vragen om werken in de cloud.

De impact voor gemeenten

De combinatie van deze vier door technologie gedreven krachten en hun wederzijdse versterking heeft een grote impact op organisaties, individuen en samenlevingen. En daarmee is er ook een grote impact op gemeenten en de relatie met burgers en bedrijven:

• Burgers maken steeds meer gebruik van selfservice.
• Intensiever gebruik van data en toename van data (eigen kern- en basisregistraties, open data en big data-bronnen).
• Intensievere samenwerking door organisaties: het ontstaan van ‘smart urban regions’ gericht op een gezamenlijke aanpak van regionale problemen.
• Verandering van werk door robotisering en automatisering: een deel van de banen bestaat over een aantal jaar niet meer. Routinematig werk sterft steeds meer uit. Daar komt ander werk voor in de plaats: intelligent combineren van data, het managen van de kwaliteit van die data, samenwerken met partijen (publieke én private organisaties, burgers), beveiligen van data en bewaken van privacy.
• Steeds meer landelijke afspraken (Digitale Agenda 2020) en wetgeving (Omgevingswet) voor gemeenten resulteren in ketensamenwerkingen. Deze vormen van samenwerking zijn alleen mogelijk door maximaal gebruik te maken van informatisering én automatisering.

De impact van de 4e industriële revolutie op gemeenten

Hoewel de derde revolutie nog niet is uitgewoed, dient de vierde industriële revolutie zich al aan. Deze keer met kunstmatige intelligentie als voornaamste drijvende kracht. Wat gaat deze vierde industriële revolutie voor gemeenten betekenen? En hoe bereid je je erop voor?

Lees meer

ICT als nutsvoorziening

Informatisering wordt hierdoor steeds meer een strategische tool voor gemeenten. Automatisering is nu al randvoorwaardelijk en krijgt de komende periode nog meer het karakter van een nutsvoorziening. Het hoort er te zijn en van goede kwaliteit, net als water uit de kraan. Voor veel gemeenten is de snelheid van alle ontwikkelingen vaak lastig bij te benen. ICT is immers niet hun corebusiness. Aandacht voor ICT leidt bovendien af van innovaties binnen de eigen vakgebieden.

Regie tussen vraag vakafdelingen en aanbod ICT

Om meer ruimte te creëren voor innovatie en vernieuwing kan ontzorging (cloud, outsourcing etc.) op het gebied van ICT een belangrijke stap zijn. Dat vraagt wel om een duidelijke regie vanuit de gemeente. Noodzakelijk is een team dat de vraag (vanuit de vakafdelingen) en aanbod (van ICT-diensten) gaat verbinden. Zo’n ICT-regieteam moet voor de volgende zaken zorgen om succesvol te zijn:

Scope / Cloud beleid

Helderheid over wat wel en wat niet overgebracht mag worden naar welk cloud servicemodel (SaaS, PaaS, IaaS) en cloud implementatiemodel (Private of Public).

Regels, normen en kaders

Op basis waarvan gaan we regie voeren? Interne en externe regels, normen en kaders zoals de BIO (Baseline Informatiebeveiliging Overheid), de AVG en regels over informatiebeveiliging zoals NEN 7510 en ISO 27001, etc.; het inventariseren van alles waaraan men zich moet houden is een belangrijke stap naar een effectieve regie.

Eenduidige processen

Aan de hiervoor bedoelde regels, normen en kaders wordt voldaan door middel van werkende processen die eenduidig belegd moeten worden in de organisatie. Enterprise architectuur wordt belangrijker dan IT-architectuur, het gewicht van portfoliomanagement neemt toe. Wellicht dat de best practices van BISL meer aandacht moeten krijgen.

Duidelijkheid over taken, rollen en functies

Processen leiden tot taken, taken worden gecombineerd tot rollen waarvoor bepaalde competenties nodig zijn, rollen leiden tot functies. Uitwerking hiervan werkt zeer verhelderend en brengt discussie op gang over knelpunten in de regievoering.

De noodzaak van een strategisch personeelsplan voor I&A

Medewerkers bij gemeenten worden steeds mobieler, applicaties verhuizen naar de cloud en data gaat een veel grotere rol spelen in ieders werk. Per saldo wordt het werk van I&A hierdoor complexer. In een strategisch personeelsplan schrijf je op wat dit betekent voor je I&A-team de komende drie tot vijf jaar.

Lees meer

Informatie om te sturen

Voor regiesituaties geldt het principe ‘meten is weten is sturen’. Zowel cloud-leveranciers als de eigen organisatie leveren informatie in de vorm van rapportages en signalen. Op basis hiervan is het mogelijk te toetsen of aan regels wordt voldaan en hoe processen verlopen. Dit geeft weer mogelijkheden om bij te sturen. Zonder deze informatie is er geen effectieve regie mogelijk.