Digitale of mentale transformatie?
We bevinden ons midden in de digitale transformatie. Dat biedt allerlei nieuwe mogelijkheden, maar tegelijkertijd ervaren veel mensen de veranderingen die ermee gepaard gaan als lastig. Hoe komt dit? We denken dat het niet zozeer de digitalisering zelf is, maar vooral de mentale verandering die daarvoor nodig is.
Gewoontes afleren
Mensen zijn gewoontedieren. Daarbij hoort dat we de logica van gisteren proberen toe te passen op de veranderde omstandigheden van vandaag en zelfs op verwachte situaties in de toekomst. Een kenmerk van nieuwe technologie is echter dat het dingen mogelijk maakt die eerder niet mogelijk waren. Hierbij hoort vaak een andere manier van denken en ander gedrag. Dit betekent dat we nieuwe dingen moeten leren, maar ook oude vertrouwde gewoontes moeten afleren. En vooral het afleren van gewoontes vinden mensen vaak erg lastig.
In de cloud in plaats van lokaal op de schijf
Een voorbeeld is het opslaan van documenten op een eigen pc of laptop. Dat geeft sommige mensen een gevoel van controle, ook al weten ze dat de harddisk ook kapot kan gaan. De cloud is niet zichtbaar, niet tastbaar en voelt daardoor misschien minder veilig. We zien dan ook in de praktijk dat als een organisatie overgaat op bijvoorbeeld OneDrive veel medewerkers in eerste instantie er geen gebruik van maken. Of ze slaan hun documenten op zowel in de cloud (‘om ze te kunnen delen’ of omdat ‘het moet’) als lokaal op de schijf (‘dan weet ik ze waar ze zijn’). Het duurt even voordat iedereen genoeg vertrouwen heeft in de cloud om oude gewoontes af te leren.
Voorbereiden in plaats van plannen
Een moeilijke, maar erg belangrijke mentale verandering die we allemaal moeten ondergaan, is de overgang van ‘plannen van de toekomst’ naar ‘voorbereiden op de toekomst’. Technologische veranderingen gaan zo snel dat het redelijk onzinnig is om met de kennis van vandaag erg gedetailleerde plannen voor de toekomst te maken. Er is altijd meer dat wij niet weten, dan dat wij wel weten. Maken we wel gedetailleerde plannen voor de lange termijn? Dan is de kans groot dat ergens halverwege de uitvoering het plan al achterhaald is.
Verandering en aanpassing als continue factor
In plaats van de toekomst te proberen te voorspellen of te beheersen, kunnen we ons er beter op voorbereiden door de flexibiliteit en wendbaarheid voor onszelf en de gehele organisatie te vergroten. Dit betekent onder andere dat we ervoor moeten zorgen dat het verandervermogen van een organisatie op orde is. Maar ook dat we, vanwege de steeds grotere rol die digitalisering in onze werkzaamheden speelt, moeten zorgen dat onze digitale vaardigheden voldoende blijven.
Het belang van digitale vaardigheden
De continue aandacht voor de ontwikkeling van onze digitale vaardigheden vraagt ook om een mentale transformatie. We zijn gewend mensen in te delen in personen die wel en personen die niet handig zijn met computers. Maar zo’n simpele tweedeling past niet meer goed bij de huidige situatie van een groeiende informatisering. Digitale vaardigheid gaat al lang niet meer alleen over de knoppen in een applicatie, maar ook over informatieveiligheid, privacy, slimme manieren om samen te werken, en zo door.
Gemotiveerd werken aan digitale vaardigheden
Helaas weten we dat niet iedere medewerker er uit zichzelf een gewoonte van maakt aan zijn of haar digitale vaardigheden te blijven werken. De volgende stappen kunnen organisaties helpen dit te verbeteren:
- Maak medewerkers bewust van het feit dat goede digitale vaardigheden steeds belangrijker worden.
- Bied medewerkers hulpmiddelen aan om hun eigen niveau van digitale vaardigheden te meten.
- Bied medewerkers passende e-trainingen of workshops aan om hun digitale vaardigheden te verbeteren.
- Borg de cyclus van meten, bijleren en in de praktijk brengen, zodat continu leren een nieuwe gewoonte wordt.
Mogelijkheden leren kennen en leren gebruiken
Van belang is te beseffen dat ook degenen die nu best handig zijn met bijvoorbeeld Word, Excel, Outlook en de vakapplicaties de toekomst niet zomaar op zich af kunnen laten komen. Nieuwe technologie betekent nieuwe applicaties, nieuwe functionaliteiten, nieuwe mogelijkheden om werkzaamheden uit te voeren en nieuwe ideeën over dienstverlening. We moeten niet alleen weten wat de knoppen van nieuwe applicaties kunnen, maar vooral ook de voordelen van die nieuwe mogelijkheden leren gebruiken. En dat betekent vaak nieuwe gewoontes ontwikkelen en oude gewoontes afleren.
Wij delen. kennis, tips en adviezen. Blijf op de hoogte.
Meld u aan voor de nieuwsbrief.
Of volg ons op LinkedIn.
